ABD Hazine Bakanlığı, İran petrolünü Çin'e ulaştırdığı belirtilen 20'den fazla şirkete yaptırım uyguladığını duyurdu. Karar, taraflar arasında süren nükleer müzakerelerin dördüncü turunun tamamlanmasının hemen ardından geldi.
Sepehr ağı hedef alındı
Yaptırımlar, İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı'nın paravan şirketi Sepehr Energy'nin işlettiği geniş bir sevkiyat ağını kapsıyor. ABD, bu ağın Çin'e milyarlarca dolarlık ham petrol sevkiyatı gerçekleştirdiğini ve İran rejiminin nükleer ile balistik füze programlarını finanse ettiğini savunuyor.
Sepehr'e destek verdiği belirtilen Singapur merkezli CCIC Singapore, Huangdao Denetim Şirketi ve Qingdao Linkrich Shipping de yaptırım listesine alındı. Bu şirketlerin petrolün teslim öncesi denetimini yaptığı ve İran petrolünü taşıyan gemilerin Çin'deki liman işlemlerine aracılık ettiği bildirildi.
Trump yönetiminin "azami baskı" stratejisi sürüyor
Salı günü açıklanan yaptırımlar, eski Başkan Donald Trump’ın Şubat ayında başlattığı İran’a yönelik "azami baskı" kampanyasının bir parçası. Bu yılın başlarında da İran petrolünü işleyen bazı Çinli rafinerilere yaptırım uygulanmıştı.
ABD Hazine Bakanı Scott Besant, İran rejiminin "terör ve ölümcül silah yayılımını desteklemeye devam ettiğini" belirterek, bu gelir kaynaklarının kesilmesinin süreceğini ifade etti.
Çin bankalarına yaptırım sinyali
Uzmanlar, Washington'un İran'ın petrol ihracatını daha etkili sınırlamak için Çin bankaları gibi daha büyük kuruluşlara da yaptırım uygulayabileceğine dikkat çekiyor. Eski yaptırım soruşturmacısı Jeremy Banner, "Bu adımlar, Çin'e baskı kurarak İran’ı nükleer müzakerelerde taviz vermeye zorlama çabasıdır" dedi.
Banner’a göre, büyük Çin bankaları ABD yaptırımlarının kapsamını yakından takip ediyor ve terörle mücadele yasası çerçevesinde uygulanan yaptırımlara maruz kalmanın risklerini iyi biliyor.
Diplomasi vurgusu sürüyor
Her iki ülke de nükleer anlaşmazlığın çözümünde diplomatik yolları tercih ettiklerini belirtse de, uranyum zenginleştirme gibi temel konularda derin görüş ayrılıkları devam ediyor.