ABD ve Çin, karşılıklı ihracat kısıtlamalarını hafifletmek ve nadir toprak minerallerine yönelik Çin kaynaklı sınırlamaları gevşetmek üzere bir ticaret çerçevesi üzerinde anlaştı. Ancak uzun süredir devam eden ticaret savaşında kalıcı bir uzlaşıya dair umutlar şimdilik sınırlı.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Londra’daki iki günlük müzakereler sonrası yaptığı açıklamada, geçtiğimiz ay Cenevre'de varılan geçici anlaşmanın detaylarını içeren bir çerçevenin oluşturulduğunu belirtti. Söz konusu çerçeve, ABD’nin bazı ihracat kısıtlamalarını kaldırmasını öngörüyor.
Cenevre mutabakatı sekteye uğramıştı
Hatırlanacağı üzere, Cenevre’de varılan anlaşma Çin’in nadir toprak elementlerine uyguladığı ihracat kısıtlamaları nedeniyle sekteye uğramıştı. Buna karşılık olarak Trump yönetimi, yarı iletken tasarım yazılımı, kimyasal ürünler ve ileri teknoloji ihracatında Çin’e yönelik yeni sınırlamalar getirmişti.
Lutnick, Londra’da vardıkları mutabakatın Başkan Trump’ın onayına sunulacağını ve Çin tarafının da aynı süreci kendi devlet başkanı Xi Jinping ile yürüteceğini açıkladı. Bu sürecin olumlu tamamlanması halinde, belirlenen çerçevenin yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Çin’den paralel açıklama: Çerçevede prensipte uzlaşıldı
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Li Zhenggang da benzer bir açıklama yaparak, tarafların liderlerine sunulmak üzere prensipte bir ticaret çerçevesi üzerinde anlaştıklarını duyurdu. Li, bu anlaşmanın özellikle 5 Haziran’daki liderler arası telefon görüşmesinde varılan mutabakatın uygulanması açısından önemli olduğunu vurguladı.
Gümrük vergilerinde tehdit artıyor
Varılan çerçeve, Cenevre anlaşmasının tamamen çökmesini şimdilik önleyebilir. Ancak ABD’nin Çin'in ihracata dayalı ekonomik modeli ve piyasa dışı uygulamaları konusundaki temel itirazları halen geçerliliğini koruyor.
Washington merkezli Atlantik Konseyi’nden Josh Lipsky, her iki tarafın da anlaşmanın uygulanmasında daha net adımlar belirlemesi gerektiğini belirterek, "Başlangıç noktasına döndüler ama bu bile sıfırdan iyi," değerlendirmesinde bulundu.
Zaman daralıyor
Taraflara, kapsamlı bir ticaret anlaşması için 10 Ağustos’a kadar süre tanınmış durumda. Bu tarihe kadar ilerleme kaydedilemezse, ABD’nin Çin ürünlerine uyguladığı gümrük vergileri yüzde 30’dan yüzde 145’e, Çin’in ise yüzde 10’dan yüzde 125’e çıkacak. Bu da küresel ticaret için daha derin bir kriz anlamına geliyor.
