Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden yönetimi, Kongre'ye Türkiye'ye 23 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı satışına devam etme kararını resmi olarak bildirdi. Ankara ile var olan ilişkiler bu süreçte önemli bir rol oynuyor. Dışişleri Bakanlığı, bu kararı, Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliğini onaylamasının hemen ardından açıkladı. Söz konusu satış, 40 Lockheed Martin F-16 ve 80'e yakın modernizasyon kitini kapsıyor ve bu adım, jet satışlarıyla doğrudan ilişkilendiriliyor.
Yunanistan'a F-35 Satışı ve Dengelenen İttifaklar
Paralel olarak, Biden yönetimi, NATO müttefiki Yunanistan'a 20 Lockheed F-35 gizli savaş uçağı satışını da teklif etti. 8,6 milyar dolarlık bu anlaşma, Washington'un NATO içindeki iki müttefik arasındaki gergin ilişkilere bir denge getirme çabası olarak görülüyor.
Türkiye'nin Talep Süreci ve İsveç'in NATO Üyeliği
Türkiye, jetler için ilk talebini Ekim 2021'de yapmıştı. Ancak, Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliğini onaylamada yaşanan gecikme, Kongre onayının önünde büyük bir engel teşkil etmişti. 20 aylık bir bekleme sürecinin ardından, Türkiye Büyük Millet Meclisi, bu hafta başında İsveç'in NATO üyeliğini onayladı. Bunun üzerine ABD Başkanı Joe Biden, Kongre'nin önemli komite liderlerine bir mektup yazarak onları F-16 satışını "gecikmeden" onaylamaya çağırdı.
Diplomatik Hareketlilik ve Türkiye'nin Duruşu
Dışişleri Bakanlığı'nın bildirimi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın İsveç'in onayına ilişkin nihai imzasını vermesinden kısa bir süre sonra ve katılım belgesinin Washington'a teslim edilmesinden saatler sonra gerçekleşti. Dış İlişkiler Senatosu Başkanı Demokrat Senatör Ben Cardin, Türkiye'nin F-16 satın alma talebinin onayının, İsveç'in NATO üyeliğine bağlı olduğunu belirtti. Cardin, ayrıca Türkiye'nin insan hakları sicilini iyileştirmesi, Rusya'nın Ukrayna işgaline karşı duruşu ve Orta Doğu'daki sıcaklığın düşürülmesi konusunda daha fazla çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Kongre Süreci ve Beklentiler
Senato Dış İlişkiler Komitesi ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komiteleri, büyük yabancı silah satışlarını inceliyor. Resmi bildirimin Dışişleri Bakanlığı tarafından iletilmesinin ardından, Kongre'nin satışa itiraz etmek için 15 günlük bir süresi var. ABD'li yetkililer, Kongre'nin her iki satışı da engellemesini beklemediklerini ifade ediyor, bu da anlaşmanın nihai onayını işaret ediyor.
