ABD Başkanı Donald Trump, ithal yarı iletken ürünlere yönelik gümrük vergisi oranlarının bu hafta açıklanacağını belirterek, sektördeki bazı şirketlere esneklik sağlanacağını ifade etti. Bu açıklama, Çin'den ithal edilen akıllı telefon ve bilgisayarların gümrük vergilerinden muaf tutulmasının geçici olacağına işaret ediyor.
Trump, West Palm Beach’ten Washington’a dönerken Air Force One’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ülkemizde çiplerimizi, yarı iletkenlerimizi ve diğer şeyleri üretmek istiyoruz. Bu nedenle bazı şirketler için işleri kolaylaştırmak istedik” dedi. Bazı ürünlerin tarifelerden muaf tutulup tutulmayacağına dair net bir yanıt vermeyen Trump, “Biraz esneklik göstermek gerekir. Kimse bu kadar katı olmamalı” diye konuştu.
Ulusal güvenlik soruşturması başlatıldı
Başkan Trump, yarı iletken sektörüne ilişkin ulusal güvenlik gerekçesiyle yeni bir ticaret soruşturması başlatıldığını sosyal medya üzerinden duyurdu. “Yarı iletken ve elektronik tedarik zincirinin tamamına bakıyoruz” diyen Trump, bu alanda ek gümrük vergilerinin gündemde olduğunu açıkça ortaya koydu.
Geçici muafiyet kararı sektörde umut yaratmıştı
Beyaz Saray’ın Cuma günü açıkladığı yüksek vergilerden muafiyet kararı, teknoloji sektöründe Apple ve Dell gibi şirketler için kısa vadeli bir rahatlama sağlamıştı. Ancak Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Pazar günü yaptığı açıklamada, bu muafiyetin iki ay içinde sona ereceğini ve yeni, yoğunlaştırılmış tarifelerin uygulamaya konacağını duyurdu.
Lutnick, yarı iletkenlerin yanı sıra, ilaç sektörüne yönelik tarifelerin de gündemde olduğunu belirtti. “Bunlar Amerika’da üretilmesi gereken ulusal güvenlik ürünleri” diyen Bakan, tarifelerin bu hedef doğrultusunda uygulanacağını ifade etti.
Küresel piyasalar baskı altında
Trump’ın “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı 2 Nisan’da ilan ettiği yeni gümrük vergileri, küresel ticaret sisteminde ciddi sarsıntılara neden olmuş ve ABD piyasalarında dalgalanmayı tetiklemişti. S&P 500 endeksi, Trump’ın göreve geldiği 20 Ocak’tan bu yana yüzde 10’un üzerinde değer kaybetti.
Çin misilleme yaptı, belirsizlik arttı
Trump’ın açıklamalarından önce Çin, ABD’den ithal edilen ürünlere yönelik gümrük vergilerini yüzde 125’e çıkararak karşılık verdi. Çin Ticaret Bakanlığı, yaptığı açıklamada “Kaplanın boynuna zil takan, onu çözebilir” ifadesini kullanarak, mevcut krizin çözümünün ABD yönetimine bağlı olduğunu ima etti.
Sektör ve uzmanlardan eleştiri var
Piyasadaki belirsizlik, yatırımcıları ve ekonomi çevrelerini tedirgin ediyor. Northman Trader’ın kurucusu Sven Henrich, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, “ABD yönetiminin mesajları günlük olarak değişiyor. Şirketler bu ortamda yatırım veya planlama yapamaz” ifadelerini kullandı.
Demokrat Senatör Elizabeth Warren ise, Trump’ın tarifelerinin ekonomik büyümeyi tehdit ettiğini ve enflasyonu artırabileceğini savunarak kararı eleştirdi.
ABD Ticaret Temsilcisi Jamison Greer, CBS’de katıldığı programda, Çin ile gümrük vergilerine ilişkin doğrudan bir görüşmenin planlanmadığını söyledi. Ancak Çin dışındaki ülkelerle 90 gün içinde anlamlı anlaşmalar yapma hedefinde olduklarını belirtti.
Dalio’dan resesyon uyarısı
Bridgewater Associates’in kurucusu Ray Dalio ise, NBC’de yayımlanan "Meet the Press" programında yaptığı açıklamada, “Şu anda karar alma aşamasındayız ve resesyona çok yakınız. Bu sürecin kötü yönetilmesi halinde daha ciddi sonuçlarla karşılaşabiliriz” diyerek, mevcut gidişata dair kaygılarını dile getirdi.